Λένε πως τα διαμάντια ακόμα και στη λάσπη να παραπέσουν δεν χάνουν τη
λάμψη τους. Το ίδιο συμβαίνει και με κάποια βιβλία, που δεν χάνουν τη
«λάμψη» τους όσα χρόνια και αν περάσουν, ας βρίσκονται παραχωμένα σε
στοίβες στους πάγκους των παλαιοπωλείων. Αργά ή γρήγορα θα βρουν τον
αποδέκτη τους και θα του χαρίσουν τον πλούτο και το μεγαλείο που
κλείνουν στις σελίδες τους.
Έναν ανεκτίμητο θησαυρό καρτερικότητας, πόνου, αντοχής, αλλά και
ελπίδας, πίστης, μαχητικότητας και αισιοδοξίας για την επικράτηση του
δίκιου, αποτυπωμένο σε δεκάδες γράμματα, σημειώματα ημερολογίου και
χειροποίητες ευχετήριες κάρτες, μαχητριών του ΔΣΕ, φυλακισμένων και
εξόριστων αγωνιστών, αντρών και γυναικών και συγγενών τους, στίχους,
ποιήματα και τραγούδια γραμμένα σε φυλακές και τόπους εξορίας,
φωτογραφίες και ιστορικά στοιχεία από αποκόμματα του τύπου της εποχής,
έκλειναν μέσα τους οι σελίδες ενός τέτοιου «διαμαντιού» που ανακάλυψα
πριν από καιρό στον πάγκο κάποιου «παζαριού βιβλίου» (πόσο άσχημη λέξη,
ειδικά όταν αφορά βιβλία).
Η μαχήτρια του ΔΣΕ που δεν παραλείπει να ενημερώσει το ημερολόγιό της
στην ανάπαυλα της μάχης ή ανάμεσα στις συνεχείς πορείες, η φυλακισμένη
που εμψυχώνει τη μάνα που έμεινε πίσω μονάχη, η μαθητριούλα που στέλνει
στον εξόριστο μπαμπά της, μαζί με πολλά φιλιά, τους άριστους βαθμούς της
στο σχολείο, το χωρισμένο από τις συνθήκες ζευγάρι που αντλεί δύναμη
από τη φωτιά του έρωτά του και των πιο αγνών ιδανικών που τους ένωσαν
στη ζωή και στον αγώνα, οι ευχές της κρατούμενης που τέλειωσε η ποινή
της στις συντρόφισσες που έμειναν πίσω από τα κάγκελα… Και δίπλα στις
λέξεις, τις γραμμένες τις περισσότερες φορές με το αίμα της καρδιάς, οι
ζωγραφιές των εξόριστων και κρατούμενων γυναικών πάνω σε κομμάτια χαρτί
γεμάτα ευχές ― πετράδια πολύτιμα του λαϊκού μας πολιτισμού.
«ΜΝΗΜΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Σύνθεση-μοντάζ πάνω σε ντοκουμέντα του λαϊκού
κινήματος, 1944-61», εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1986. Πρόκειται για ένα
βιβλίο-προσπάθεια για «να περάσει στην κυοφορία ο καρπός της Μνήμης.
Ιδιαίτερα τώρα που ο ιμπεριαλισμός δεν αρκείται μόνο στη στρατιωτική
παρουσία του στη χώρα, αλλά πολεμάει με κάθε μέσο (όπως την τηλεόραση,
τον κινηματογράφο, το βιβλίο, τη μουσική, τις εφημερίδες κλπ.) να
ενσωματώσει στη συνείδησή μας σαν απολαυστική συνήθεια τη θηριωδία του
και σαν αναγκαιότητα την πολιτική της Ξένης Εξάρτησης, αυτή η απόπειρα
για την καρποφορία της Μνήμης, δεν παύει να γυρεύει εναγώνια τη συνέχειά
της μέσα στην πράξη του λαϊκού κινήματος και της πρωτοπορίας του», όπως
αναφέρει στον πρόλογο ο ερευνητής, συλλέκτης του υλικού και επιμελητής
της έκδοσης Θόδωρος Πανάγος.
Αξίζει να αναζητήσετε αυτό το βιβλίο, να το διαβάσετε ή/και να το χαρίσετε μαζί με τις δικές σας ευχές…
Όμως τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Στις εικόνες που ακολουθούν θα
δούμε γιορταστικές και πασχαλιάτικες κάρτες (ένα μέρος από αυτές που
περιέχει το βιβλίο) που φιλοτέχνησαν φυλακισμένοι και εξόριστοι (στην
πλειοψηφία τους γυναίκες), από διαφορετικά σημεία της Ελλάδας.
Οι λεζάντες μεταφέρθηκαν από την έκδοση. Όπου δεν υπάρχει λεζάντα,
δεν υπήρχε και στο βιβλίο. Ανάμεσα στις εικόνες παρεμβάλλονται (χωρίς
κάποια σειρά) αποσπάσματα επιστολών απλών ανώνυμων αγωνιστών, αντρών και
γυναικών, παιδιών και συγγενών τους, των πρωταγωνιστών δηλαδή αυτού που
ακολούθησε τα χρόνια μετά από μια από τις πιο ένδοξες εποποιίες του
λαού μας, την Εθνική Αντίσταση.
Ο αναγνώστης θα πρέπει να έχει στο μυαλό του πως τα κείμενα που
ακολουθούν έχουν περάσει από την «κρησάρα» της πολύ αυστηρής έως σκληρής
και συχνά απάνθρωπης λογοκρισίας των δεσμοφυλάκων. Στα κείμενα
κρατήθηκε η ορθογραφία της έκδοσης.
Για να δείτε τις κάρτες πατήστε ΕΔΩ.
Δευτέρα 6 Απρίλη 2015.
