Μετά
την άρνηση του φυλακισμένου Νίκου Ρωμανού να παραλάβει τον «έπαινο» της
πολιτείας για τις επιδόσεις του στις πανελλήνιες εξετάσεις (πέτυχε την εισαγωγή
του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση), πέρασαν σαν φιλμ από τη μνήμη μου πολλές
τηλεοπτικές εικόνες μαθητών, πρωταθλητών, ένστολων κλπ. βραβευμένων από τα χέρια του
προέδρου της δημοκρατίας, του πρωθυπουργού, ή μελών της κυβέρνησης, που στη
συνέχεια φιγουράριζαν με πελώρια χαμόγελα αγκαλιασμένοι μαζί τους. Τι βραβεία…
τι αναμνηστικά… τι μπάλες και φανέλες γεμάτες υπογραφές… τι απέραντη ευτυχία! Την
ίδια στιγμή προσπαθούσα να θυμηθώ κάποια περίπτωση τιμώμενου που αρνήθηκε να παραλάβει βραβείο για λόγους συνείδησης…
Ο
Νίκος Ρωμανός, κατηγορούμενος για ληστεία (δεν γνωρίζω για τη δίκη) και κρατούμενος στις φυλακές Νέων
Αυλώνα, χάλασε τη φιέστα του υπουργού δικαιοσύνης που επισκέφτηκε τη φυλακή για
να παραδώσει βραβεία σε κρατούμενους που πέτυχαν στις πανελλήνιες εξετάσεις,
όταν αρνήθηκε «να παραλάβει τον έπαινο
και το έπαθλο των 500 ευρώ, καθώς αν προχωρούσε στη συγκεκριμένη ενέργεια θα
ερχόταν σε αντίθεση με τις αξίες που πρεσβεύει».
Κάποιοι
θα ισχυριστούν ότι ένας φυλακισμένος δεν είχε, πριν μπει, ή δεν μπορεί να έχει αξίες,
από τη στιγμή που περνάει το κατώφλι της φυλακής. Αγνοούν ή συνειδητά αποσιωπούν ότι πολλές
φορές είναι οι ίδιες οι αξίες (είτε συμφωνούμε με αυτές, είτε όχι) ενός ανθρώπου, ο σεβασμός και η πίστη του σε
αυτές, που τον οδηγούν στη φυλακή. Ήδη κάποιοι εκφράστηκαν ειρωνικά λέγοντας ότι ένας φυλακισμένος έχει… όλη την άνεση (δεν έχει κάτι να φοβηθεί, αφού έχει ήδη χάσει την ελευθερία του) να επικαλείται «αξίες» και να αρνείται να δώσει το
χέρι του στην πολιτεία-εξουσία. Το ζητούμενο είναι να μη χάσεις τις αξίες σου
(βασική προϋπόθεση να διαθέτεις), ακόμα
και αν κάποτε οδηγηθείς πίσω από τα σίδερα της φυλακής
Αυτοί
που βρίσκονται «απ’ έξω» και απολαμβάνουν την «ελευθερία» τους (προορισμένοι να κινούνται ανάμεσα σε
καθορισμένες από άλλους συντεταγμένες, αλλά εδώ αρχίζει άλλη ιστορία…), μη
κινδυνεύοντας να αλλοιωθεί η ζωή τους από τον εγκλεισμό, έχουν κάθε
δυνατότητα να βρουν ή να δημιουργήσουν τις δικές τους αξίες και να ορθώσουν τα δικά τους τείχη απέναντι
σε ό,τι τους προσβάλλει την αξιοπρέπεια και κακοποιεί τη ζωή τους. Απέναντι στην
ψευτογκλαμουριά, την ηλιθιότητα, την κακομοιριά, την ματαιοδοξία, απέναντι στην ίδια την υποταγή
τους. Έχουν όλες τις προϋποθέσεις για να βρουν τη χαμένη συνείδησή τους και να
αντιταχτούν σε ένα σύστημα που με συνοπτικές διαδικασίες, δίχως να το καταλάβουν,
μπορεί να τους τυλίξει σε μια κόλλα χαρτί και να τους αφαιρέσει και την
τελευταία πρόφαση ελευθερίας.
ΥΓ.
Οι κρατούμενοι που καταφέρνουν και πάνε ένα βήμα παραπέρα τη ζωή τους μέσα στη
φυλακή, είναι αξιέπαινοι. Παρεμπιπτόντως, από το ίδιο «σωφρονιστικό κατάστημα»
έδωσαν πανελλήνιες εξετάσεις πέντε νεαροί κρατούμενοι και πέρασαν οι τέσσερις. Πέτυχαν
και αξίζουν πολλά συγχαρητήρια και οι πέντε. Η στάση αυτών των παιδιών δείχνει ότι όσοι
περνούν την πόρτα της φυλακής δεν είναι σώνει και καλά «καμένα χαρτιά», όπως δηλαδή
η πολιτεία επιμένει να τους μεταχειρίζεται
και η «κοινωνία» να τους αντιμετωπίζει.
