Πέμπτη 18 Απριλίου 2013

στηθάγχη: Νίκος Καββαδίας – ΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΣ ΑΡΡΩΣΤΟΥ (στην αίσθηση του τέλους που πλησιάζει)


Θάλασσα και Καββαδίας τόσο σφιχτά δεμένοι... Δεν μπόρεσες ποτέ να φανταστείς πως ο ποιητής που ύμνησε με το έργο του τον εργάτη της θάλασσας, την κούραση, τη σκέψη, τα φαντάσματα, τις αδυναμίες, τα όνειρά του, όλα να διαδραματίζονται πάνω σ’ ένα βαπόρι που σκίζει τους ωκεανούς των πιο μακρινών ταξιδιών στους πιο ξωτικούς, για σένα, προορισμούς, έχοντας σημαία την ελευθερία του νου και της ψυχής, ή στη χειρότερη περίπτωση σ’ ένα λιμάνι, όπου το βαπόρι δένει προσωρινά μέχρι, σε λίγο,  να σαλπάρει και το ταξίδι να ξαναρχίσει και η  αίσθηση της δύναμης που δίνει η ελευθερία της απέραντης  θάλασσας να πλημμυρίσει  και πάλι, εσένα, τον αναγνώστη. Δεν μπόρεσες ποτέ να φανταστείς πως  ο ποιητής κάποτε θα σου μιλούσε για τον Αλέξη, που βλέπει το φως της ζωής να λιγοστεύει και το όνειρο να στέκεται απέναντί του  θλιμμένο και να τον αποχαιρετά λίγες στιγμές πριν το  τελευταίο του ταξίδι. Πόσο σκληρό είναι να πεθαίνεις έχοντας πριν στερηθεί την ελευθερία της δυνατότητας να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα, ή της επιλογής της γωνιάς που θ’ αφήσεις την ψυχή  σου.  Πόσο  σκληρό και απάνθρωπο, και πόση προκαλεί απογοήτευση και    πόνο,  ανείπωτο πόνο, στην αίσθηση του τέλους που πλησιάζει…
Οι στίχοι του Καββαδία ακούγονται από τον αξέχαστο –και- ηθοποιό Νότη Περγιάλη:

 http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=rPun-zebL5c
ΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΣ ΑΡΡΩΣΤΟΥ
Φίλε μου Αλέξη, το 'λαβα το γράμμα σου·
και με ρωτάς τι γίνομαι, τι κάνω;
Μάθε, ο γιατρός πως είπε στη μητέρα μου
ότι σε λίγες μέρες θα πεθάνω...
Είναι καιρός όπου έπληξα, διαβάζοντας
όλο τα ίδια που έχω εδώ βιβλία,
κι όλο εποθούσα κάτι νέο να μάθαινα
που να μου φέρει λίγη ποικιλία.
Κι ήρθεν εχθές το νέο έτσι απροσδόκητα
- σιγά ο γιατρός στο διάδρομο εμιλούσε -
και τ’ άκουσα. Στην κάμαρα εσκοτείνιαζε
κι ο θόρυβος του δρόμου εσταματούσε.
Έκλαψα βέβαια, κάτω απ’ την κουβέρτα μου.
Λυπήθηκα. Για σκέψου, τόσο νέος!
Μα στον εαυτό μου αμέσως υποσχέθηκα
πως θα φανώ, σαν πάντοτε, γενναίος.
Θυμάσαι, που ταξίδια ονειρευόμουνα
κι είχα ένα διαβήτη κι ένα χάρτη
και πάντα για να φύγω ετοιμαζόμουνα
κι όλο η μητέρα μου 'λεγε: Το Μάρτη...
Τώρα στο τζάμι ένα καράβι εσκάρωσα
κι ένα του Μαγκρ στιχάκι έχω σκαλίσει:
«Τι θλίψη στα ταξίδια κρύβεται άπειρη!»
Κι εγώ για ένα ταξίδι έχω κινήσει.
Να πεις σ’ όλους τους φίλους χαιρετίσματα,
κι αν τύχει ν’ απαντήσεις την Ελένη,
πως μ’ ένα φορτηγό -πες της- μπαρκάρισα
και τώρα πια να μη με περιμένει...
Αλήθεια! Ο Χάρος ήθελα να 'ρχότανε
σαν ένας καπετάνιος να με πάρει
χτυπώντας τις βαριές πέτσινες μπότες του
κι ένα μακρύ τσιμπούκι να φουμάρει.
Αλέξη, νιώθω τώρα πως σ’ εκούρασα.
Μπορεί κιόλας να σ’ έκαμα να κλάψεις.
Δε θα 'βρεις, βέβαια, λόγια για μι’ απάντηση.
Μα δε θα λάβεις κόπο να μου γράψεις...
ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ
ΜΑΡΑΜΠΟΥ, εκδόσεις ΑΓΡΑ 1995
Το ποίημα μελοποιημένο από τον Θάνο Ανεστόπουλο, από τον δίσκο του «Ως το Τέλος». Ερμηνεύει ο ίδιος:

 http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=KpzYj1-kK0g
Πολλά χρόνια νωρίτερα (1986) το «ΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΣ ΑΡΡΩΣΤΟΥ» μελοποίησαν οι «Ξέμπαρκοι» (Ηλίας Αρώνης – Νότης Χασάπης), στο δίσκο τους «S/S IONION 1934». Το τραγούδι ερμήνευσε η Δήμητρα Γαλάνη:

 http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=W5xS8KJaALg
Ένα ακόμη τραγούδι βασισμένο στους στίχους του Καββαδία. Αυτή τη φορά από μαθήτριες του Β' Λυκείου Νεάπολης Κοζάνης (Loco de choco), οι οποίες και το ερμηνεύουν στο βίντεο που ακολουθεί:

 http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=HqPclYmQ99I