Παρασκευή 13 Μαΐου 2016

ΑΤΕΧΝΩΣ / ΕΠΟΝίτες ΗΡΩΕΣ (2): Κώστας Κορδάτος, νέος ηθοποιός που δεν ήξερε τι θα πει συμβιβασμός


Το σημερινό αφιέρωμα της σειράς «ΕΠΟΝίτες ΗΡΩΕΣ» ανήκει στον επονίτη ταλαντούχο ηθοποιό Κώστα Κορδάτο, που δολοφονήθηκε  το λυκαυγές της μεταβαρκιζιανής εποχής στην Αθήνα. Πολλοί καλλιτέχνες του θεάτρου συμμετείχαν στην εαμική Αντίσταση και πρόσφεραν όταν χρειάστηκε και τη ζωή τους για τη λευτεριά και τα δίκια του δοκιμαζόμενου λαού. Ένας από αυτούς ήταν και ο νεαρός Κώστας Κορδάτος, γιος του ιστορικού Γιάννη Κορδάτου.
Το κείμενο που ακολουθεί πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Νέα Γενιά», όργανο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ, αρ. φύλλου 48, στις 20 Απρίλη 1945. Παρουσιάζουμε επίσης και δυο ποιήματα για τον δολοφονημένο ήρωα. Το πρώτο, που υπογράφει η Μυρτώ Νέζη, συνόδευε το κείμενο στο ίδιο δημοσίευμα. Το ποίημα Σαν ελεγείο της Σοφίας Μαυροειδή – Παπαδάκη δημοσιεύτηκε στο ίδιο περιοδικό αλλά στο τεύχος 53 (15/7/1945).

ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΚΟΡΔΑΤΟ
Σε φυτέψαμε στη χλιαρή ανοιξιάτικη γη
―πολύτιμο σπόρο―
Σκορπίσαμε πάνω στον τάφο σου
ένα πλήθος κόκκινα λουλούδια.

Όχι δεν ήταν λουλούδια
Ήταν μια σταλαματιά αίμα
Μια ζεστή σταλαματιά αίμα

Χρόνια τώρα οι παπαρούνες βάφονται με αίμα
Κι είχαμε φέτος ελπίσει
Ν’ αντικρίσουμε την άνοιξη μ’ αλαφρωμένη καρδιά.

Και να τώρα
Η αιματερή κηλίδα
μάς έκρυψε πάλι τον ήλιο.

Δε σ’ εθρηνήσαμε.
Αφήσαμε την κραυγή της αγωνίας μας
Κι όταν το λουλούδι
που περιμένουμε να φυτρώσει στον τάφο σου
ανοίξει τα λαμπρά πέταλά του στον ήλιο

Τότε θάρθουμε να σου ψάλουμε
το νικητήριο Παιάνα.

ΜΥΡΤΩ ΝΕΖΗ

epon_kordatosΚΩΣΤΑΣ ΚΟΡΔΑΤΟΣ
Ένα παλικάρι 24 χρονών. Ένας νέος ηθοποιός με πλούσιο ταλέντο που του χαμογελούσε το αύριο. Μια ψυχή που τη φλόγιζε η αγάπη για τη λευτεριά και που δεν ήξερε τι θα πει συμβιβασμός.
Τον είδαμε πολίτη στην πλατεία του Συντάγματος με τη ματωμένη σημαία να προχωρεί νικητής μέσα στη φωτιά.
Τον είδαμε ντυμένο μαχητή του ΕΛΑΣ στο θρυλικό λόγο των Σπουδαστών «Λόρδο Βύρωνα» να πολεμάει μέρα-νύχτα.
Πληγωμένος από όλμο δεν θέλησε να φύγει από την πρώτη γραμμή. Έμεινε εκεί κοντά στα παιδιά της σπουδάζουσας και πολεμούσε.
Ο Κώστας Κορδάτος ήταν ένας άφοβος επονίτης. Αυτό το διαλεχτό παλικάρι το βρήκε η δολοφονική σφαίρα στις 23 του Μάρτη στο πεδίο του Άρεως.

ΣΑΝ ΕΛΕΓΕΙΟ
ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΚΟΡΔΑΤΟ

Έκσταση σούδινε η ζωή και δέος·
Έκσταση η γνώση, η τέχνη κι η ομορφιά.
Μα, σαν υπέρτατο όνειρο το χρέος,
την παιδική σου εμέθυσε καρδιά.

Κι έσμιξαν σ’ έναν έρωτα οι παλμοί σου,
τη Λευτεριά, τ’ ανθρώπου τη χαρά.
Και στον αγώνα χόρτασε η ψυχή σου
κάθε έκσταση κι αγάπη κι ομορφιά.

Γαλουχημένος πλούσια απ’ την ιδέα,
με μάνα και πατέρα αγωνιστή,
ζούσες για τα ψηλά, τ’ αγνά, τα ωραία
και πρόσμενες την ώρα σου να ρθεί.

Έτσι στο σάλπισμά της η ματιά σου
άστραψεν, όλη φως και λεβεντιά·
και σειόταν πια τρανό, τ’ ανάστημα σου
σα φλάμπουρο στης μάχης τη φωτιά.

Και σε που η τέχνη σ’ είχεν αγαπήσει
και σούταξε της δάφνης τον ανθό,
στεφάνι πιο λαμπρό σούχει χαρίσει
της λευτεριάς το χέρι τ’ ακριβό.

Όχι, στην αντρειωμένη θύμησή σου
δε μας νοτίζει δάκρυ τη ματιά.
Έκσταση μόνο ως ήταν η ζωή σου
κι ο θάνατός σου μέσα μας ξυπνά.

ΣΟΦΙΑ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗ – ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Για τη σειρά του ΑΤΕΧΝΩΣ «ΕΠΟΝίτες ΗΡΩΕΣ»

Έχουμε χρέος να μην ξεχνάμε το παρελθόν. Να μελετάμε τα ιστορικά γεγονότα, τις νίκες και τις ήττες του λαϊκού κινήματος, να διδασκόμαστε από τη δράση των ηρώων του. Χιλιάδες λαϊκοί αγωνιστές έπεσαν νεκροί την περίοδο της Κατοχής και τα χρόνια που ακολούθησαν μετά την απελευθέρωση. Χιλιάδες αγόρια και κορίτσια πέρασαν στις γραμμές της ΕΠΟΝ και των Αετόπουλων έχοντας μοναδικό κίνητρο τη δίψα για λευτεριά και μια καλύτερη ζωή, χωρίς να λογαριάζουν ότι μπορεί και να χάσουν τη δική τους ζωή, χωρίς να προσδοκούν σε ανταλλάγματα ή αναγνώριση της προσφοράς τους. Απέναντι στη θυσία του ανθού της ελληνικής νεολαίας εκείνα τα χρόνια, το δικό μας χρέος στέκει αξόφλητο.
Στο ΑΤΕΧΝΩΣ ξεκινήσαμε μια νέα ενότητα δημοσιεύσεων κάτω από τον τίτλο «ΕΠΟΝίτες ΗΡΩΕΣ». Αντλώντας υλικό κυρίως από το περιοδικό της ΕΠΟΝ «Νέα Γενιά», αλλά και αλλού, φιλοδοξούμε να φέρουμε στο φως, μέσω του διαδικτύου, μικρά αφιερώματα-πορτραίτα μεγάλων ηρώων. Αρωγούς σε αυτή την προσπάθεια θα έχουμε την έκδοση-λεύκωμα της Σύγχρονης Εποχής από το αρχείο της «Νέας Γενιάς» και το Επιμορφωτικό Κέντρο Βιβλιοθήκη – Αρχείο «Χαρίλαος Φλωράκης».
Τα ήδη αναρτημένα αφιερώματα θα ενημερώνονται-εμπλουτίζονται με νέα στοιχεία όταν αυτά ανακαλύπτονται.
Στην ίδια σειρά:

Δευτέρα 2 Μάη 2016.
 http://atexnos.gr/eponites-iroes-2-kostas-kordatos-neos-ithopios-pou-den-iksere-ti-tha-pei-simvivasmos/