Τέσσερις μέρες πριν τις πρόωρες εκλογές του Οκτώβρη του 1993, μια
είδηση «στριμωχνόταν» στις τελευταίες γραμμές των προεκλογικών δελτίων
ειδήσεων: «Η ηθοποιός Κατερίνα Γώγου, 53 ετών, βρέθηκε νεκρή την Κυριακή
και μόλις χτες διαπιστώθηκε η ταυτότητά της»… Την επόμενη μέρα
ξεκινούσαν τα αφιερώματα στον Τύπο, οι δηλώσεις και οι βιο(αγιο)γραφίες,
όλα αυτά δηλαδή στα οποία η Κατερίνα Γώγου είχε γυρισμένη ―πάντα― την
πλάτη.
Α ρε ΣύντροφεΑ ρε Σύντροφε πόσο μας λείπεις…Ο καιρός σκουλήκιασε
πυρηνικές δοκιμές, λαϊκά μέτωπα,
μπορντέλα και πολυεθνικές,
δεν μας αφήνουνε ν’ αγαπήσουμε.Α ρε Σύντροφε πόσο μας λείπεις
χαφιέδες ανεβαίνουν τα σκαλιά μας…Τα ξέρεις, τι να σου πω.
Και μετά συνεργαστήκανε.
Στην Κίνα, Γενάρης του ’77, σφάζουν εργάτες
Α ρε Σύντροφε γιατί δεν πρόσεχες
γιατί δεν πρόσεχες πιο πολύ;Εδώ, τα ίδια. Κρύβονται στο καβούκι τους οι άνθρωποι.Αχ και να ‘ξερες ρε Σύντροφε τι βαρύ φορτίο κουβαλάμε…
Έτσι και λίγο φανείς μπόσικος πέρασες απέναντι.Α ρε Σύντροφε γιατί δεν πρόσεχες
γιατί δεν πρόσεχες πιο πολύ;Α ρε Σύντροφε που δεν πρόδωσες
ζούμε την βαρβαρότητα.
Η πορεία της ζωής της Γώγου δεν είχε καμιά σχέση με την εικόνα του
χαρούμενου, χαμένου στον κόσμο της ανεμελιάς, κοριτσιού που έλιωνε τις
σόλες των παπουτσιών του χορεύοντας δίπλα σ’ ένα πικάπ, στις παλιές
ταινίες. Η Κατερίνα περιπλανήθηκε στις αφιλόξενες λεωφόρους της
«αναγνωρισιμότητας» και της «επιβεβαίωσης», χωρίς ποτέ να κάνει στάση.
Αυτός ο κόσμος, των «άλλων», την έπνιγε, δεν τη χωρούσε. Αντίθετα όργωσε
με τη μοναξιά της τα στενάχωρα σοκάκια του «διαφορετικού», γνώρισε την
απόρριψη από τις συμβιβασμένες πλειοψηφίες και γεύτηκε την άρνηση ή τη
δυσπιστία αυτών που αρνήθηκαν το «άγγιγμά» της.
Καμιά φορά
Καμιά φορά ανοίγει η πόρτα σίγα σιγά και μπαίνεις.
Φοράς άσπρο κάτασπρο κουστούμι και λινά παπούτσια.
Σκύβεις βάζεις στοργικά στη χούφτα μου
72 φράγκα και φεύγεις.
Έχω μείνει στη θέση που μ’ άφησες
για να με ξαναβρείς.
Όμως πρέπει να ΄χει περάσει πολύς καιρός
γιατί τα νύχια μου μακρύνανε
κι οι φίλοι μου με φοβούνται.
Κάθε μέρα μαγειρεύω πατάτες
έχω χάσει τη φαντασία μου
κι όταν ακούω «Κατερίνα» τρομάζω.
Νομίζω πως πρέπει να καταδώσω κάποιον.
Έχω φυλάξει κάτι αποκόμματα με κάποιον
που λέγανε πως είσαι συ.
Ξέρω πως λένε ψέματα οι εφημερίδες,
γιατί γράψανε πως σου ρίξανε στα πόδια.
Ξέρω πως ποτέ δε σημαδεύουνε στα πόδια.
Στο μυαλό είναι ο στόχος,
το νου σου ε;
Εκεί, στο ημίφως του περιθωρίου, έλιωσε τις σόλες της ψυχής της στον
δικό της χορό και στροβιλίστηκε στους πιο σκοτεινούς της λαβύρινθους
μέχρι που χάθηκε, για πάντα, για να γίνει σύμβολο του ασύμβατου και του
ασυμβίβαστου· ένα γκρίζο στοπ καρέ της «γνωστής» ταινίας που θέλει στο
τέλος να νικάνε πάντα και να τα παίρνουν όλα οι κακοί και τους Νικόλες,
τους Παύλους, τις Κατερίνες να «φεύγουν»…
Θα ’ρθει καιρός
Θα ’ρθει καιρός που θ’ αλλάξουν τα πράματα.
Να το θυμάσαι Μαρία.
Θυμάσαι Μαρία στα διαλείμματα εκείνο το παιχνίδι
που τρέχαμε κρατώντας τη σκυτάλη;
―μη βλέπεις εμένα― μην κλαις. Εσύ εισ’ η ελπίδα,
άκου, θα ’ρθει καιρός
που τα παιδιά θα διαλέγουνε γονιούς
δε θα βγαίνουν στην τύχη
Δε θα υπάρχουν πόρτες κλειστές
με γερμένους απέξω
Και τη δουλειά
θα τη διαλέγουμε
δε θα ’μαστε άλογα να μας κοιτάνε στα δόντια.
Οι άνθρωποι ―σκέψου! ― θα μιλάνε με χρώματα
κι άλλοι με νότες
Να φυλάξεις μοναχά
σε μια μεγάλη φιάλη με νερό
λέξεις κι έννοιες σαν κι αυτές
απροσάρμοστοι, καταπίεση, μοναξιά, τιμή, κέρδος, εξευτελισμός
για το μάθημα της ιστορίας.
Είναι Μαρία ―δε θέλω να λέω ψέματα―
δύσκολοι καιροί.
Και θα ’ρθουνε κι άλλοι.
Δεν ξέρω ―μην περιμένεις κι από μένα πολλά―
τόσα έζησα τόσα έμαθα τόσα λέω
κι απ’ όσα διάβασα ένα κρατάω καλά:
«Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος».
Θα την αλλάξουμε τη ζωή
παρ’ όλα αυτά Μαρία.
Αυτοί που συνάντησαν την Κατερίνα, κάποτε στη μεγάλη οθόνη, στις
ομοβροντίες των στίχων της είτε στους δρόμους της αμφισβήτησης και της
διεκδίκησης, κρατάνε το καθαρό της βλέμμα στη μνήμη και την καρδιά·
ποθούν τις μέρες που θα θριαμβεύουν οι καλοί και οι χοροί δεν θα
τελειώνουν παρά μόνο για ν’ αρχίσουν οι επόμενοι.
Παρασκευή 2 Οκτώβρη 2015.
