"Η αρμόδια Διεύθυνση Αμοιβής Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης μας γνώρισε ότι, η από 14-7-2009 «Σ.Σ.Ε. για τους όρους αμοιβής και συνθηκών εργασίας των εργαζομένων οικοδόμων και συναφών κλάδων όλης της χώρας» (Π.Κ. 45/2009), έπαυσε να ισχύει και για τους εργαζόμενους σε εργοδότες οικοδομοτεχνικών έργων, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της συγκεκριμένης κλαδικής σύμβασης εργασίας, οι όροι της έχουν μεταφερθεί στην «ατομική σύμβαση» εργασίας."
Ο αριθμός των οικοδόμων που καταφέρνουν να έχουν μεροκάματο στις μέρες μας, είναι πολύ μικρός και ολοένα συρρικνώνεται. Κάποιοι από αυτούς τους «προνομιούχους» συναδέλφους διαπίστωσαν με έκπληξη όταν έφτασε η στιγμή -μετά από καιρό- να πιάσουν το μυστρί σε νέα οικοδομή, πως απαράβατος όρος
για να δουλέψουν ήταν η υπογραφή μιας ατομικής σύμβασης εργασίας, με την οποία ουσιαστικά αποδέχονταν την πρόσληψή τους με μικτό ημερομίσθιο μειωμένο ακόμα και κατά 55-60% σε σχέση με αυτό που προέβλεπε η τελευταία (από 14-07-2009) σε ισχύ ΣΣΕ του κλάδου.
για να δουλέψουν ήταν η υπογραφή μιας ατομικής σύμβασης εργασίας, με την οποία ουσιαστικά αποδέχονταν την πρόσληψή τους με μικτό ημερομίσθιο μειωμένο ακόμα και κατά 55-60% σε σχέση με αυτό που προέβλεπε η τελευταία (από 14-07-2009) σε ισχύ ΣΣΕ του κλάδου.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα μακροχρόνια άνεργου τεχνίτη συναδέλφου, έγγαμου και με περισσότερες από 7 τριετίες προϋπηρεσία, που ενώ το μικτό μεροκάματό του ήταν σύμφωνα με την τελευταία κλαδική ΣΣΕ 89,80 ευρώ, προκειμένου να βρει δουλειά, αναγκάστηκε να υπογράψει ατομική σύμβαση εργασίας με τον εργοδότη-ιδιοκτήτη της οικοδομής, με μικτές ημερήσιες αποδοχές 40 ευρώ ακριβώς!
Είναι κάτι παραπάνω από φανερό πως δεν μένει κλάδος ανεπηρέαστος από τις ορέξεις του μεγάλου κεφαλαίου και των τραπεζιτών, που μετατρέπονται σε εντολές που εκτελούνται από τρόϊκες εξωτερικού και εσωτερικού… Οι οικοδόμοι εκτός από την τρομακτική ανεργία που κλονίζει την ίδια την επιβίωσή τους και των οικογενειών τους έχουν –αφού βρουν δουλειά- να αντιμετωπίσουν τα πενιχρά μεροκάματα, που συμπαρασύρουν σε επίπεδα χαρτζιλικιού το δωρόσημο κάθε τετραμήνου και εξανεμίζουν το ύψος της σύνταξης (όποτε φτάσει εκείνη η ώρα…) αφού οι εργοδοτικές εισφορές σχεδόν εκμηδενίζονται.
Από την κατάργηση –ουσιαστικά- της Σ.Σ.Ε. των οικοδόμων και την εμφάνιση των «ατομικών συμβάσεων εργασίας», δεν ωφελούνται μόνο οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες και οι μεμονωμένοι κατασκευαστές «εμποροσπιτάδες». «Κερδισμένοι» βγαίνουν και όσοι ιδιώτες κατασκευάζουν (με την μέθοδο της «αυτεπιστασίας) το σπίτι τους ή ένα ακίνητο για εμπορική εκμετάλλευση.
Άλλο ένα παράδειγμα που έφτασε στο ιστολόγιο πριν λίγο καιρό: Υδραυλικός που «σηκώνει» δυο μεζονέτες «για τα παιδιά», πλέει σε πελάγη ευτυχίας μόλις ανακαλύπτει την νέα «εναλλακτική» που έχει με τα ένσημα των οικοδόμων που θα απασχολήσει. Η μεγάλη διαφορά (προς τα κάτω) που προκύπτει από τον νέο τρόπο υπολογισμού των εργοδοτικών εισφορών, στον ελάχιστο αριθμό ενσήμων που είναι (ακόμα τουλάχιστον) υποχρεωμένος να καταβάλει στο ΙΚΑ, τον κάνει να πανηγυρίζει. Η χαρά τον εμποδίζει να σκεφτεί καθαρά πως το δικό του οικονομικό όφελος, σε βάρος κάποιων άλλων εργαζομένων του κλάδου, είναι πρόσκαιρο και πως είναι θέμα χρόνου να συνεχιστεί η αντεργατική επέλαση σε περισσότερα επαγγέλματα και ειδικότητες. Δηλαδή, θα έρθει και η δική του σειρά αν δεν υπάρξει μαζική αντίσταση από τους θιγόμενους. Εδώ βρίσκεται και το κομβικό σημείο στην αντιμετώπιση αυτής της απάνθρωπης, αντεργατικής λαίλαπας.
Γιατί όμως έφτασε η κατάσταση ως εδώ; Γιατί δεν υπογράφτηκε άλλη Σ.Σ.Ε. τα τελευταία τρία χρόνια; Ποιες οι ευθύνες της Ομοσπονδίας, του κορυφαίου συνδικαλιστικού μας οργάνου; Μπορούμε να δούμε αποκομμένα την κατάσταση που επικρατεί στην οικοδομή από τους άλλους εργασιακούς χώρους;
Αυτά τα ερωτήματα, μου ήρθαν στο μυαλό διαβάζοντας την ανακοίνωση της «Πρωτοβουλίας Οικοδόμων» που δημοσιεύτηκε σε αυτό εδώ το ιστολόγιο, πριν λίγες μέρες. Διευκρινίζω πως ο σχολιασμός του «Οικοδόμου» δεν γίνεται εκ μέρους ή για λογαριασμό της Ομοσπονδίας ή του Συνδικάτου Οικοδόμων. Εκφράζει απλά τις θέσεις του ιστολογίου. Απομόνωσα μερικές φράσεις από την ανακοίνωση:
«Σοβαρότατες ευθύνες φέρνει η Ομοσπονδία Οικοδόμων» (για την μη υπογραφή νέας Σ.Σ.Ε.)
«Η Ομοσπονδία με ευθύνη της Διοίκησής της, υποβάθμισε διαχρονικά το ζήτημα αυτό.»
«δεν ίδρωσε το αυτί της Διοίκησης»
«Η Διοίκηση της Ομοσπονδίας οικοδόμων φέρει βαριές ευθύνες, για την κατάσταση διάλυσης που επικρατεί στο συνδικαλιστικό κίνημα του κλάδου.»
«Οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ οι οποίες κυριαρχούν στην Ομοσπονδία από το 1976, έχουν διαχρονική ευθύνη για την σχεδόν διαλυτική κατάσταση που επικρατεί στο συνδικαλιστικό κίνημα του κλάδου τις δύο τελευταίες δεκαετίες.»
«Απέναντι στην αδράνεια και την ανικανότητα της Διοίκησης της Ομοσπονδίας να οργανώσει τον αγώνα των οικοδόμων»
«να αναγκαστεί και η Ομοσπονδία να κινητοποιηθεί.»
«Απέναντι στην επιθετικότητα του κεφαλαίου, στο ενιαίο μέτωπο των καπιταλιστών και στην ωμή επέμβαση των κυβερνήσεων και του κράτους υπέρ των κεφαλαιοκρατών, η απάντηση δεν μπορεί να δοθεί με την λογική του μικρότερου κακού, ούτε με την λογική της φυγομαχίας και τη μη υπογραφή ΣΣΕ.»
Ένα πρώτο συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει κάποιος, διαβάζοντας την ανακοίνωση, είναι πως μαζί με τον καπιταλισμό, τους νόμους που ψηφίζουν οι κυβερνήσεις του, τα συμφέροντα των κατασκευαστικών ομίλων και των κατασκευαστών, συνυπεύθυνοι για την μη υπογραφή Σ.Σ.Ε. των οικοδόμων τα τρία τελευταία χρόνια, και την ουσιαστική κατάργησή της σήμερα, είναι και η ηγεσία της Ομοσπονδίας Οικοδόμων, προφανώς του Συνδικάτου και φυσικά οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ! Ευθύνεται εξίσου, η «αδιαφορία», η «αδράνεια» και η «ανικανότητά» τους...
Να με συγχωρήσουν οι συνάδελφοι, αλλά η ανακοίνωσή τους μου βγάζει κάτι σε γκρίνια και... γεροντοκορίστικη ιδιοτροπία. Ίδια με αυτήν που θυμάμαι τόσα χρόνια, από τις συνελεύσεις του Σωματείου Κτιστών και, στη συνέχεια, του παραρτήματος του Συνδικάτου Οικοδόμων, όταν διαρκώς κατηγορούσαν τις διοικήσεις για "παραγκωνισμό", "μεθοδεύσεις", "ηγεμονισμό", "αλαζονεία", "αποκλεισμούς" κλπ., μην μπορώντας όμως παράλληλα να πείσουν και τους συναδέλφους για του λόγου τους το «αληθές». Σε άλλες περιπτώσεις, όταν η Ομοσπονδία υπέγραφε Σ.Σ.Ε., έλεγαν «γιατί υπογράψατε για τόσο μικρή αύξηση» και τώρα που δεν υπογράφει (γιατί, συνάδελφοι, τη Σ.Σ.Ε. πρέπει να την υπογράψουν δυο μέρη και όχι μόνο η Ομοσπονδία Οικοδόμων), η Ομοσπονδία είναι «ανίκανη» και «φυγόμαχη».
Είναι κατανοητή η όποια -σκληρή- κριτική, η διαφωνία, η επίθεση, ακόμα και η μικροκομματική σκοπιμότητα. Όμως πώς να σχολιάσει κανείς ότι: «Οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ οι οποίες κυριαρχούν στην Ομοσπονδία από το 1976, έχουν διαχρονική ευθύνη για την σχεδόν διαλυτική κατάσταση που επικρατεί στο συνδικαλιστικό κίνημα του κλάδου τις δύο τελευταίες δεκαετίες.» !
Να υπενθυμίσω απλά στους συναδέλφους της «Πρωτοβουλίας» πως η οργάνωση του κλάδου μας, το χτίσιμο νέων ταξικών σωματείων, η απεμπλοκή άλλων σωματείων και της Ομοσπονδίας από τους χουντοσυνδικαλιστές και τους εγκάθετους εργατοπατέρες, οι μεγάλοι αγώνες και οι μεγάλες κατακτήσεις των οικοδόμων, φέρουν βαριά τη σφραγίδα αυτών που κατηγορούν σήμερα σαν υπεύθυνους για «διαλυτική κατάσταση» στον κλάδο. Φέρουν βαριά τη σφραγίδα των συνδικαλιστών της ΕΣΑΚ-Σ, του ΠΑΜΕ, του ΚΚΕ. Το ίδιο και οι αγώνες των τελευταίων δύο δεκαετιών, με την δυναμική τους συναρτώμενη με αυτών ολόκληρης της εργατικής τάξης.
«Το πρόβλημα δεν είναι επιμέρους, δεν εντοπίζεται μόνο στον κλάδο μας. Είναι βαθύτερο, συνολικότερο αφορά στο σύνολο της εργατικής τάξης, είναι πρόβλημα της φύσης του καπιταλισμού. Ενός συστήματος που πλέον ούτε διορθώνεται, ούτε φτιασιδώνεται, αλλά μόνο ανατρέπεται. Όλα τα αιτήματα και οι διεκδικήσεις μας πρέπει να βρίσκονται προς αυτή την κατεύθυνση και πάντα με γνώμονα τις ανάγκες μας και τα σύγχρονα δικαιώματά μας. Ξέρουμε καλά την δύναμη που έχει στα χέρια της η εργατική τάξη και το εργατικό κίνημα, την ξέρει και το κεφάλαιο. Η απάντηση πρέπει να δοθεί μέσα από την ενότητα της τάξης και την ανάπτυξη κοινών αγώνων κόντρα στις συντεχνιακές λογικές και τις ατομικές λύσεις». Πολύ σωστά τα λέει το κείμενο. Πρόκειται για απόσπασμα από παλαιότερη ανακοίνωση της «Πρωτοβουλίας»...
Η ουσία βρίσκεται, ακριβώς εκεί, στην οργάνωση αυτής της τεράστιας, ανίκητης όταν εκδηλωθεί, δύναμης της εργατικής τάξης. Στη διοχέτευσή της σε κανάλια αντίστασης και αγώνα που θα μπορέσουν να επηρεάσουν και να κατευθύνουν τις εξελίξεις, αρχικά σε μια αναχαίτιση της επίθεσης του κεφαλαίου και στη συνέχεια στην οργάνωση της αντεπίθεσης της εργατικής τάξης και της τελικής νίκης. Αυτές οι κινήσεις προϋποθέτουν ισχυρό ταξικό κίνημα και εκεί… χωλαίνουμε. Ο κλάδος της οικοδομής –δυστυχώς- δεν μπορεί να αποτελέσει εξαίρεση.
Εκεί πρέπει λοιπόν να επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας. Στην οργάνωση των οικοδόμων στο Συνδικάτο, στην συσπείρωση όλων των εργατών στα σωματεία τους. Η μεγαλύτερη συμμετοχή θα παρασύρει και τα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα στη λειτουργία τους, θα δώσει νέα πνοή και νόημα στην έννοια "συνδικαλισμός".
Να επικεντρώσουμε την προσπάθειά μας στον απεγκλωβισμό των συναδέλφων από κάθε λογής εκβιασμούς που υφίστανται στην καθημερινή προσπάθειά τους για επιβίωση. Από παγίδες που στήνουν κάποιες «αριστερές» δυνάμεις που προτάσσουν την «υπευθυνότητα» απέναντι στις αγωνιστικές διεκδικήσεις των εργαζομένων. Αλλά και από λογικές αφορισμού και ισοπέδωσης.
Να επικεντρώσουμε την προσπάθειά μας στο ξεσκέπασμα των εργατοπατέρων, της προδοτικής στάσης του εργοδοτικού συνδικαλισμού. Να μην τους αφήνουμε σε χλωρό κλαρί, σε κανένα σωματείο, ομοσπονδία, στη ΓΣΕΕ. Να πείσουμε τους συναδέλφους –εδώ είναι τα πιο δύσκολα- και τους εργάτες γενικότερα, πως δεν αρκεί «σωστότερη» διαχείριση από «αποτελεσματικότερες» κυβερνήσεις ή πιο «έντιμους» πολιτικούς για την λύση των προβλημάτων μας. Να τους αναδείξουμε την γενεσιουργό αιτία αυτών των προβλημάτων και την ανάγκη οριστικής εξάλλειψής της. Να χτυπήσουμε την μοιρολατρία, να τσακίσουμε τον συμβιβασμό, να ξεριζώσουμε τον φόβο απ’ τις ψυχές των συναδέλφων μας!
Έχουμε αποκτήσει πια αρκετή πείρα. Ας την κεφαλαιοποιήσουμε. Το πρόσφατο παράδειγμα του ηρωικού αγώνα των χαλυβουργών, μας φωτίζει το δρόμο και μας δείχνει παράλληλα τι πρέπει να αποφύγουμε. Δεν πρέπει να χάνουμε από τα μάτια μας τον κύριο στόχο που δεν είναι άλλος από την στράτευση ολόκληρης της εργατικής τάξης στην πάλη για μια άλλη πολιτική, προς όφελός της, προς όφελος του λαού. Αυτή την πολιτική μπορεί να την επιβάλλει μόνο μια εξουσία, η εργατική. Είναι αναγκαίο οι δυνάμεις που παλεύουν προς αυτήν την κατεύθυνση, κάποια στιγμή να μπορέσουν να συννενοηθούν.
[ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ 2012]
