στηθάγχη: ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ - Σύννεφο με παντελόνια

Την σκέψη

στο πλαδαρό μυαλό σας που ονειρεύεται,

σαν υπηρέτης λαίμαργος σε καναπέ λιγδιάρικο

με την καρδιά κουρέλι ματωμένο θα ερεθίσω˙

χορταστικά χλευαστικός, ξεδιάντροπος και καυστικός.

Ούτε μια γκρίζα τρίχα δεν έχω στην ψυχή,

μήτε των γηρατειών την στοργή!

Μέγας ο κόσμος με της φωνής τη δύναμη

έρχομ' όμορφος,

στα εικοσιδυό μου χρόνια.

Τρυφεροί μου!

Αφήστε τον έρωτα στα βιολιά.

Είναι βάρβαρο στα τύμπανα να μένει.

Και δεν μπορείτε να φέρετε τα πάνω κάτω όπως εγώ,

ώστε να μείνουν μόνο τα χείλη.

Ελάτε να μάθετε -

απ' το βελούδινο σαλόνι

του τάγματος των αρχαγγέλων το πρωτόκολλο

που ήρεμα τα χείλη ξεφυλλίζει

όπως η μαγείρισσα το βιβλίο των συνταγών.

Πηγαίνετε -

Η σάρκα πάει να με τρελάνει

-κι όπως αλλάζει χρώμα ο ουρανός-

Πηγαίνετε -

θα είμαι άψογα τρυφερός,

δεν είμαι άντρας εγώ, είμαι ένα σύννεφο με παντελόνια!

Πώς η ολάνθιστη Νίκαια υπάρχει δεν πιστεύω!

Και πάλι θα υμνήσω

τους αραχτούς σα νοσοκομεία άντρες

και τις παλιές σαν παροιμίες γυναίκες.

ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ

(μετάφραση: Δημήτρης Τριανταφυλλίδης)

Από εσωτερική ανάγκη ορμώμενος: Ένα από τα πρώτα βιβλία που αγόρασα, με λεφτά από τα πρώτα μου μεροκάματα, σε ηλικία 14 χρόνων ήταν το  «ΜΑΓΙΑΚΟΒΣΚΗ – ΠΟΙΗΜΑΤΑ», 13^η έκδοση, με πρόλογο και απόδοση του ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ.

Ένα βιβλίο που δεν έβαλα απλά στο ράφι της βιβλιοθήκης μου, μα έζησα μαζί του πολλές σημαντικές -για μένα- στιγμές. Το «σύννεφα με παντελόνια» είναι ίσως το πιο αγαπημένο μου ποίημα του Β.Μ. Το γνώρισα, το διάβασα, το απήγγειλα, με ταξίδεψε, όπως τυπώθηκε στο χαρτί από την απόδοση του Γ.Ρ. Ο Ρίτσος και αυτό το βιβλίο του «Κέδρου» «ευθύνονται» που μετά τον ίδιο, αγάπησα και τον Μαγιακόφσκι.

Δεν έχω μεταφραστικές γνώσεις (πως θα μπορούσα άλλωστε) και δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω πόσοι και ποιοι μετέφρασαν Μαγιακόφσκι στα Ελληνικά, ποιοι τα κατάφεραν καλά και ποιοι λιγότερο. Μπορώ όμως να καταλάβω ποια είναι η διαφορά μιας απλής (έστω καλής) μετάφρασης από το μεγαλείο μιας  απόδοσης ενός μεγάλου ποιητή  από έναν επίσης μεγάλο. Έτσι κι αλλιώς, η απόδοση του Ρίτσου είναι η πιο σημαντική για μένα, για τους λόγους που προανέφερα.

Στην ανάρτηση λοιπόν, διάλεξα μια διαφορετική μετάφραση του ποιήματος, όχι σαν καλύτερη του Ρίτσου, απλά μια όχι συνηθισμένη, έχοντας κατά νου, στο μέλλον, και άλλες αναρτήσεις Μαγιακόφσκι σε απόδοση Ρίτσου. Όμως το σχόλιο του φίλου Anise με «υποχρεώνει» να προσθέσω, τώρα εδώ, και την  απόδοση του Γιάννη Ρίτσου, όπως μας τη μετέφερε ο ίδιος, και τον ευχαριστώ:

    "Τη σκέψη σας που νείρεται

    πάνω στο πλαδαρό μυαλό σας

    σάμπως ξιγκόθρεφτος λακές

    σ' ένα ντιβάνι λιγδιασμένο,

    εγώ θα την τσιγκλάω

    επάνω στο ματόβρεχτο κομμάτι της καρδιάς μου.

    Φαρμακερός κι αγροίκος πάντα

    ως να χορτάσω χλευασμό.

    Εγώ δεν έχω ουδέ μιαν άσπρη τρίχα στην ψυχή μου

    κι ουδέ σταγόνα γεροντίστικης ευγένειας.

    Με την τραχιά κραυγή μου κεραυνώνοντας τον κόσμο,

    ωραίος τραβάω, τραβάω

    εικοσιδυό χρονώ λεβέντης.

    Εσείς οι αβροί!

    Επάνω στα βιολιά ξαπλώνετε τον έρωτα.

    Επάνω στα ταμπούρλα ο άξεστος τον έρωτα ξαπλώνει.

    Όμως εσείς,

    θα το μπορούσατε ποτέ καθώς εγώ,

    τον εαυτό σας να γυρίσετε τα μέσα του όξω,

    έτσι που να γενείτε ολάκεροι ένα στόμα;

    Ελάτε να σας δασκαλέψω,

    εσάς τη μπατιστένια απ' το σαλόνι,

    εσάς την άψογο υπάλληλο της κοινωνίας των αγγέλων

    κι εσάς που ξεφυλλίζετε ήρεμα-ήρεμα τα χείλη σας

    σα μια μαγείρισσα που ξεφυλλίζει τις σελίδες του οδηγού μαγειρικής.

    Θέλετε

    θα 'μαι ακέραιος, όλο κρέας λυσσασμένος

    -κι αλλάζοντας απόχρωση σαν ουρανός-

    θέλετε-

    θα 'μαι η άχραντη ευγένεια

    -όχι άντρας πια, μα σύννεφο με παντελόνια."

(απόδοση: Γιάννης Ρίτσος) 

 

["στηθάγχη" ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ 2012]