Δεν χρειάζεται κάποιος ιδιαίτερος πρόλογος για την δραματική κατάσταση που βιώνουμε οι περισσότεροι από μας σήμερα. Θα μπορούσε κάποιος να πει πως δεν πάει παραπέρα, δεν μπορεί να γίνει χειρότερα, μα μήπως το ίδιο δεν λέγαμε πρόπερσι; «Η κατάσταση είναι δύσκολη λέγαμε, πόσο χειρότερη να γίνει;» Κι έγινε. Και πέρυσι: «Δραματική η κατάσταση, πως γίναμε έτσι;» Και γίναμε ακόμα χειρότερα. Ποιος θα μιλούσε πριν αλλά και λίγο μετά το περίφημο «λεφτά υπάρχουν»,
για ΔΝΤ, μνημόνια, μαύρο μέτωπο συγκυβέρνησης, φασίστες υπουργούς, ξήλωμα κεκτημένων, αφαίμαξη οικονομική, ψυχολογική του λαού κλπ; Είμαι βέβαιος πως όπως κι εγώ, έτσι και πολλοί από όσους διαβάζετε τώρα αυτές τις σκέψεις, δεν πιστεύαμε πως ήταν δυνατόν να συμβούν τόσες ανατροπές στη ζωή μας. Επίσης σίγουρα δεν πιστεύαμε πως μετά από όλες αυτές τις ανατροπές, το …σύμπαν θα έστεκε ακόμα στη θέση του.
για ΔΝΤ, μνημόνια, μαύρο μέτωπο συγκυβέρνησης, φασίστες υπουργούς, ξήλωμα κεκτημένων, αφαίμαξη οικονομική, ψυχολογική του λαού κλπ; Είμαι βέβαιος πως όπως κι εγώ, έτσι και πολλοί από όσους διαβάζετε τώρα αυτές τις σκέψεις, δεν πιστεύαμε πως ήταν δυνατόν να συμβούν τόσες ανατροπές στη ζωή μας. Επίσης σίγουρα δεν πιστεύαμε πως μετά από όλες αυτές τις ανατροπές, το …σύμπαν θα έστεκε ακόμα στη θέση του.
Κι όμως. Η μεγάλη πλειοψηφία της εργατικής τάξης συνεχίζει να υπομένει καρτερικά την ημέρα της οριστικής εκτέλεσής της. Δέχεται αδιαμαρτύρητα σχεδόν κάθε μέτρο που σφίγγει ακόμα περισσότερο τη θηλιά στο λαιμό της, βλέπει μοιρολατρικά το αβέβαιο μέλλον της να γίνεται ακόμα πιο γκρίζο, υπομένει σαν μάρτυρας κάποιας περασμένης εποχής τα βασανιστήρια από τους εκμεταλλευτές της, προσδοκώντας μια «ανάσταση» η οποία ίσως, δεν ξέρω τι να πω, κινείται πια στη σφαίρα της μεταφυσικής.
Λέω η μεγάλη πλειοψηφία, γιατί υπάρχει κι ένα κομμάτι της εργατικής τάξης που δεν έχει σκύψει το κεφάλι. Οι εργάτες που ζουν την κόλαση σήμερα, που αντιστέκονται στη βαρβαρότητα των εκμεταλλευτών τους σήμερα, και έβαλαν σκοπό με την πάλη τους να φέρουν οι ίδιοι τον «παράδεισο» που τους αξίζει, γνωρίζοντας πως αυτό δεν θα συμβεί παρά μόνο με την αποτίναξη του ζυγού των καταπιεστών τους και την ανατροπή του συστήματος της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Κύριος στυλοβάτης της πάλης του ταξικού εργατικού κινήματος, αναμφίβολα στέκεται το ΠΑΜΕ, έχοντας να πολεμήσει από τη μια μεριά την τάξη των πλουτοκρατών-βιομηχάνων, κι από την άλλη αντιλήψεις και πρακτικές συμβιβασμού και υποτέλειας που εκφράζουν διάφορες συνιστώσες της «αριστεράς» και βέβαια οι «επίσημες» κεφαλές του ξεπουλημένου συνδικαλισμού (ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ κλπ).
Τρανό παράδειγμα εργατών που αποφάσισαν να πάρουν τις τύχες τους στα δικά τους χέρια, αποτελούν οι απεργοί της «Ελληνικής Χαλυβουργίας» στον Ασπρόπυργο. Συμπλήρωσαν τρεις μήνες απεργίας, αρνούμενοι την κινεζοποίηση των εργασιακών τους σχέσεων και τις απολύσεις των συναδέλφων τους, συνειδητοποιώντας από την αρχή πως η πορεία τους δεν θα σταματήσει αν δεν είναι νικηφόρα. Και σ’ αυτή την περίπτωση, δεν νομίζω να ήταν πολλοί όσοι πίστευαν πως η απεργία των χαλυβουργών όχι μόνο θα κρατούσε τόσο σε βάθος χρόνου, αλλά θα προσλάμβανε και χαρακτηριστικά βαθιάς ταξικής πάλης. Θα ενέπνεε εργαζόμενους και σε άλλους χώρους δουλειάς να απεργήσουν, ανάβοντας παράλληλα σε στρώματα της κοινωνίας το φυτίλι μιας βραδυφλεγούς βόμβας που όταν σκάσει θα έχει απρόβλεπτα αποτελέσματα για την άρχουσα τάξη και την κυβέρνηση-εκπρόσωπό της.
Από τις πρώτες μέρες της απεργίας των χαλυβουργών δώσαμε μεγάλη βαρύτητα στην υπόθεση «αλληλεγγύη στους απεργούς». Ήταν ένα στοίχημα που το κερδίσαμε μαζί μ’ αυτούς. Τμήματα της κοινωνίας αγκάλιασαν τους χαλυβουργούς, τους υποστήριξαν ηθικά και υλικά, τους έκαναν να νιώσουν πως δεν είναι μόνοι. Ταυτόχρονα όμως τα τμήματα αυτά της κοινωνίας στήριξαν πάνω στους χαλυβουργούς τις ελπίδες τους «μπας κι αλλάξει κάτι». Επένδυσαν σ’ αυτούς τις δικές τους ανασφάλειες και αδυναμίες στο να συμπαραταχτούν μαζί τους ενεργά, στην αρένα της ταξικής πάλης, δημιουργώντας ένα ισχυρό εργατικό λαϊκό μέτωπο ικανό να αναμετρηθεί με τις δυνάμεις εκείνες που τους βολεύει η στασιμότητα και η απαισιοδοξία του λαού. Παρ’ όλα αυτά η αλληλεγγύη υπάρχει και σ’ ένα βαθμό εκφράζεται. Είναι όμως αυτό αρκετό; Φτάνει για τη δημιουργία των προϋποθέσεων κλιμάκωσης του αγώνα;
Διαβάζω και παραθέτω μερικούς τίτλους ειδήσεων των τελευταίων ημερών, από το Ριζοσπάστη:
ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ: Συντονισμένη δράση για ακόμα πιο φτηνούς εργάτες…..…..ΣΥΓΚΥΒΕΡΝΗΣΗ - ΤΡΟΪΚΑ – ΠΛΟΥΤΟΚΡΑΤΙΑ: Ετοιμάζουν πογκρόμ σε ό,τι έχει απομείνει……….ΣΥΓΚΥΒΕΡΝΗΣΗ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ: Ετοιμη η συμφωνία για τη σφαγή μισθών και συμβάσεων……….ΑΤΥΠΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΤΗΣ ΕΕ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ: Ενιαίο το αντιλαϊκό μέτωπο της λυκοσυμμαχίας…..…..ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΛΑ.Ο.Σ: Δεδομένη η συστράτευση πίσω απ' τους τακτικισμούς…..…..ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΛΑ.Ο.Σ: Αδιάρρηκτη συμμαχία για να σωθεί το κεφάλαιο…..…..Τσακίζουν μισθούς καταργούν συμβάσεις συγκυβέρνηση - τρόικα – εργοδότες – ΓΣΕΕ……....ΣΥΓΚΥΒΕΡΝΗΣΗ - ΤΡΟΪΚΑ - ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ – ΓΣΕΕ: Συνεννοημένοι μέχρι κεραίας για τα νέα αντεργατικά μέτρα…..και άλλους πολλούς ακόμα.
Προσέξτε ποιες λέξεις κυριαρχούν στους τίτλους αλλά και στην ουσία των ειδήσεων αυτών:
«Συντονισμένη δράση»….. «Συγκυβέρνηση»….. «Συμφωνία»….. «Ενιαίο αντιλαϊκό μέτωπο»….. «Λυκοσυμμαχία»….. «Συστράτευση»….. «Αδιάρρηκτη συμμαχία»….. «Συνεννοημένοι»…
Το πρώτο συνθετικό των περισσότερων από τις λέξεις αυτές είναι το «συν» που σημαίνει από κοινού. Οι αντίπαλοι της εργατικής τάξης και οι σύμμαχοί τους από κοινού μας εκμεταλλεύονται, από κοινού περνάνε στη Βουλή τα αντιλαϊκά νομοσχέδια, από κοινού υποθηκεύουν τον εθνικό πλούτο της χώρας, από κοινού βάφουν με μαύρη μπογιά το μέλλον το δικό μας και των επερχόμενων γενεών. Εμείς; Η εργατική τάξη; Είναι διάολε περισσότερα αυτά που μας χωρίζουν από όσα μας ενώνουν;
Κάθε μέρα ξεφυτρώνουν νέα απεργιακά μέτωπα και προστίθενται σ’ αυτά που ήδη υπάρχουν. Εργοστάσια, βιοτεχνίες, μαγαζιά, εταιρείες, υπηρεσίες, μέσα ενημέρωσης απεργούν ή βρίσκονται σε επίσχεση εργασίας, οι εργαζόμενοι καταλαμβάνουν τα μέσα παραγωγής, αρνούνται αυτά που τα αφεντικά προσπαθούν να τους επιβάλλουν. Κοινό χαρακτηριστικό αυτών των κινητοποιήσεων η «αυτόνομη» δράση. Κανένας συντονισμός, καμιά συνεννόηση μεταξύ μας, καμιά προοπτική για το μέλλον αν συνεχίσουμε έτσι. Δεν προσπαθώ να αντικαταστήσω τους αναλυτές των γεγονότων, στα διάφορα συνδικαλιστικά ή κομματικά όργανα. Τους θεωρώ πιο αρμόδιους να εξηγήσουν τα μηνύματα της κοινωνίας. Όμως, ασφυκτιώ, όλα γύρω μου με οδηγούν στο συμπέρασμα πως βρισκόμαστε σε τέλμα.
Συζητούσαμε πριν λίγες μέρες, μετά από την τελευταία απεργία, με φίλο μου κομματικό μέλος, για την τρέχουσα κατάσταση και τις προοπτικές που ανοίγονται μέσα από τις απεργίες που διοργανώνουν κάθε τόσο οι ταξικές δυνάμεις και το ΠΑΜΕ. Του εξέφραζα αυτούς τους προβληματισμούς μου. Μου απάντησε με λίγα λόγια: «Γίνονται απεργίες, συγκεντρώσεις, πορείες, κάποιος κόσμος συμμετέχει, θα γίνουν κι άλλες, θα δούμε, οι συνθήκες… κλπ». Όταν τον ρωτάω αν αυτό μπορεί να συνεχιστεί για πολύ ακόμα, αν μια απεργία κάθε τόσο δίνει από μόνη της διέξοδο στο λαό, αν βλέπει μια κούραση στον κόσμο και αν τελικά αυτή θα είναι διαρκώς η μορφή αντίδρασης του κομματιού της κοινωνίας που αντιστέκεται, μου απαντά: «και τι θέλεις, να πάρουμε τα τουφέκια και να κινήσουμε για Σύνταγμα μεριά;»
Αναρωτιέμαι γιατί δεν γίνονται προσπάθειες για συντονισμό όλων αυτών των απεργιακών κινητοποιήσεων. Μήπως γίνονται και δεν το ξέρω; Μήπως γίνονται και δεν αποδίδουν; Μήπως εγώ βιάζομαι και τα αποτελέσματα θα φανούν κάποια στιγμή …στο μέλλον; Κι αν είναι έτσι, έχουμε την πολυτέλεια της αναμονής;
Ο Μάνεσης, αν και πιέζεται τρεις μήνες, δεν κάνει πίσω, ούτε ο χ βιομήχανος, ούτε ο ψ εκδότης κλπ. Αντέχουν στην όποια πίεση τους ασκούν οι εργάτες, αποσπασματικά. Τα αφεντικά έχουν την πολυτέλεια να περιμένουν, ο χρόνος που περνά είναι με το μέρος τους όπως και τόσα άλλα σ’ αυτό το σύστημα. Μαζί με το χρόνο, περνάνε και τα αντεργατικά νομοσχέδια, τα μνημόνια, τα πακέτα μέτρων, τα χαράτσια. Τα ψηφίζουν με συντονισμένη δράση τα κόμματα του μαύρου μετώπου, που παραμέρισαν τις όποιες διαφορές και τακτικισμούς τους, όταν η άρχουσα τάξη τους έθεσε …προ των ευθυνών τους.
Ο χρόνος περνά και η ζημιά που μας προκαλούν μεγαλώνει και μοιάζει να γίνεται ανεπανόρθωτη. Μια δυναμική που αναπτύχθηκε στο κίνημα με κορυφαία έκφρασή της τη γιγαντιαία συμμετοχή του λαού στις απεργιακές κινητοποιήσεις του Οκτώβρη του 2011, μαράζωσε και γυρίσαμε στα …συνηθισμένα. Τις επόμενες μέρες πάμε σε μια ακόμα απεργία, 24ωρη ή 48ωρη δεν έχει σημασία. Αναρωτιέμαι: τι θα καταφέρουμε με ακόμα μία απεργία; Στη δουλειά, όσοι έχουν δουλειά, θα συζητήσουν με τους ίδιους συναδέλφους, θα πουν τα ίδια πάνω κάτω με χτες, θ’ ακούσουν τα ίδια, και η συμμετοχή θα είναι πιθανώς η ίδια. Θα πάμε στη συγκέντρωση, όσοι πάμε, θα συναντηθούμε με τους ίδιους συντρόφους, τους ίδιους συναγωνιστές, θα διαδηλώσουμε και θα φύγουμε. (Εδώ θα μπορούσαμε να συζητήσουμε το μεγάλο θέμα γιατί δεν πείθεται η μεγάλη πλειοψηφία του λαού ν’ αντιδράσει στη λαίλαπα, και να συμμετάσχει στους αγώνες, αλλά, μια άλλη φορά ίσως. Η συζήτηση αυτή εξάλλου γίνεται σχεδόν κάθε μέρα όπου υπάρχουν ανήσυχα πνεύματα και ασυμβίβαστες συνειδήσεις.)
Επανέρχομαι. Τα ταξικά συνδικάτα μας, έβαλαν σαν αίτημα στο κάλεσμά τους για απεργία, να γίνουν άμεσα εκλογές και ο λαός με την ψήφο του να ρίξει την συγκυβέρνηση του μαύρου μετώπου των κομμάτων της πλουτοκρατίας. Αναρωτιέμαι: άντε κι έπεσε η συγκυβέρνηση με τις κάλπες, από τη δυσαρέσκεια του λαού. Τι θα γίνει μετά τις εκλογές; Τι θ’ αλλάξει ουσιαστικά; Θα κάνει το ΚΚΕ αυτοδύναμη κυβέρνηση; Ή μήπως θα «συνασπιστούν όλες οι αντιμνημονιακές δυνάμεις» όπως ζητάει ο φαιδρός –πολλές φορές- Αλέξης;
Δεν νομίζω πως μπορεί ν’ αλλάξει κάτι δραματικά προς όφελος της τάξης μου, με τις εκλογές, όταν γίνουν… Θα σχηματιστεί μια άλλη συγκυβέρνηση, από τα ίδια κόμματα του κεφαλαίου ή κάποια παραλλαγή τους, ή από άλλα που ίσως σχηματιστούν στο μέλλον, τα αντεργατικά νομοσχέδια και πακέτα θα συνεχίσουν να περνάνε, όπως θα συνεχίσει κι ο εργάτης να μένει δεμένος στο μαγγάνι, να περιστρέφεται άδοξα γύρω-γύρω απ’ το «κακό το ριζικό του» και η μιζέρια και ο ξεπεσμός του να τον κάνουν ακόμα πιο ανίσχυρο ν’ αντισταθεί σ’ αυτούς που βιάζουν τη ζωή του. Αδιέξοδο. Λένε πως στην (αστική) δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Για τους εκμεταλλευτές κεφαλαιοκράτες δεν υπάρχουν. Για τους εργάτες;
Εγώ είμαι εργάτης και θέλω να σπάσω τα αδιέξοδα στα οποία με στριμώχνουν. Θέλω να διεκδικήσω αυτά που μου ανήκουν μαζί με τους άλλους εργάτες. Νομίζω πως σήμερα αυτό είναι εφικτό. Μπορούμε να συντονιστούμε, ακολουθώντας το παράδειγμα των αντιπάλων μας. Μπορούμε να οργανώσουμε τις δυνάμεις μας, όλοι οι εργάτες που έχουμε έναν κοινό στόχο.
Αυτό μπορεί να γίνει, χωρίς αποκλεισμούς σε όποια φωνή δεν ταυτίζεται σε όλα μαζί μας, χωρίς να εξοστρακίζουμε στο «πυρ το εξώτερον» ό,τι δεν μπορούμε απολύτως να ελέγξουμε. Παραμερίζοντας παραταξιακούς εγωισμούς και σύνδρομα ανωτερότητας, βάζοντας παράλληλα στη θέση του όποιον προσπαθήσει να υπονομεύσει τον νομοτελειακά ηγετικό μας ρόλο στο κίνημα. Και το κυριότερο, να μην περιμένουμε να έρθουν όλοι οι άλλοι σε μας. Εμείς θα τους πλησιάσουμε. Διαθέτουμε τα πιο δυνατά όπλα: την επιστημονική κοσμοθεωρία μας, την εμπειρία που κουβαλάμε από αγώνες δεκαετιών, την έντιμη παρουσία και την πρωτοπόρα δράση μας στην κοινωνία. Πρέπει να εμπιστευτούμε τις δυνάμεις μας σήμερα, όπως και αυτές που θα αντλήσουμε αύριο από την αστείρευτη δεξαμενή των λαϊκών αγώνων.
Μήπως ήρθε η ώρα να κηρύξει το ΠΑΜΕ γενική απεργία διαρκείας; Δεν βλέπουν κι άλλοι εκτός από μένα, πως αυτή η κατάσταση δεν οδηγεί πουθενά; Είναι δυνατόν; Βαδίζουμε σημειωτόν. Δεν βλέπω άλλη διέξοδο. Μήπως ήρθε η ώρα να προχωρήσουμε οι εργάτες επιτέλους συντονισμένα, πιο μαζικά, πιο μαχητικά; Οι μικρές φωτιές που ήδη καίνε σε πολλούς χώρους δουλειάς, είναι θέμα χρόνου να σβήσουν από τη μάνικα του συστήματος. Σκέφτεται κανείς μετά, τ’ αποκαΐδια; Αν όμως σμίξουν όλες οι εστίες αντίστασης σε μια μεγάλη πυρκαγιά, δεν θα τους φτάνουν τα μέσα που διαθέτουν να τη σβήσουν.
[ΓΕΝΑΡΗΣ 2012]
